Μήπως το άγχος με παχαίνει;

Μπορεί το άγχος να ευθύνεται για τα παραπανίσια κιλά ή μήπως είναι άλλη μια δικαιολογία των υπέρβαρων ατόμων; Είναι γνωστό ότι το χρόνιο άγχος ευθύνεται για μια σειρά ασθενειών, πνευματικής και σωματικής φύσεως για τα οποία είναι δύσκολο να βρεθεί συγκεκριμένη και κατάλληλη θεραπεία για το λόγο ότι συχνά υποτιμάται ο ρόλος που παίζει στην εμφάνιση αυτών αλλά και η δυσκολία αντιμετώπισης του.

Ποιος είναι όμως ο μηχανισμός και ο τρόπος με τον οποίο εμπλέκεται στην αύξηση του σωματικού βάρους και αποδυναμώνει τη θέληση του ατόμου να διατηρήσει ένα υγιεινό τρόπο ζωής και κατ΄ επέκταση και ένα υγιές σωματικό βάρος.

Κορτιζόλη. Η κορτιζόλη είναι μια ορμόνη που εκκρίνεται από τα επινεφρίδια και ανταποκρίνεται άμεσα στο στρες. Η έκκριση της κορτιζόλης προκαλεί μεταξύ άλλων αύξηση της γλυκονεογένεσης δηλαδή της σύνθεσης γλυκόζης από μη υδατανθρακικές πηγές όπως γαλακτικό οξύ, ορισμένα αμινοξέα και γλυκερόλη, αύξηση της σύνθεσης και εναπόθεσης γλυκογόνου στο ήπαρ, αύξηση της γλυκόζης του αίματος, ενώ στους μύες έχει καταβολική δράση ελαττώνοντας την πρωτεϊνοσύνθεση και αυξάνοντας την απελευθέρωση αμινοξέων.
Μπορούμε να πούμε ότι η αυξημένη παροχή γλυκόζης βοηθά τα ζωτικά όργανα όπως ο εγκέφαλος και η καρδιά να αντιμετωπίσουν το στρες. Όταν όμως το στρες είναι συνεχόμενο η παρατεινόμενη υψηλή τιμή των επιπέδων κορτιζόλης μπορεί να προκαλέσει απώλεια μυϊκής μάζας, μυϊκή αδυναμία, αύξηση της όρεξης, αντίσταση στην ινσουλίνη και αύξηση του σωματικού βάρους κυρίως στον κορμό και την κοιλιά.
Τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των επιπέδων της κορτιζόλης είναι βασικά η άσκηση αλλά και ο διαλογισμός, το μασάζ, ο σωστός ύπνος, οι σωστές αναπνοές, η υιοθέτηση ενός κατοικίδιου, η ενασχόληση με πράγματα που διώχνουν το άγχος.
Υπάρχουν αναφορές σε μελέτες ότι το στρες μπορεί να επιβραδύνει το μεταβολισμό, τις συνολικές καύσεις που γίνονται στον οργανισμό για την παραγωγή της απαιτούμενης ενέργειας που χρειάζεται και να ανεβάσει τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι με δεδομένη πρόσληψη τροφής ένα άτομο με χρόνιο άγχος τείνει να αποθηκεύει πιο εύκολα λίπος και να αυξάνει το σωματικό του βάρος με τη πάροδο του χρόνου.

Διαταραχές πρόσληψης τροφής. Οι πιο διαδεδομένες διαταραχές πρόσληψης τροφής είναι η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας ή αδηφαγικής υπερφαγίας (binge eating), η ψυχογενής βουλιμία και η νευρική ανορεξία. Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής εμφανίζονται συχνά για να καλύψουν συναισθηματικές ανάγκες, παρουσιάζονται σε άτομα με υψηλό ποσοστό άγχους και κατάθλιψης και διάφορα ψυχολογικά προβλήματα. Το φαγητό λαμβάνει τη μορφή υποκατάστατου για να καλύψει μια έλλειψη που βιώνει το άτομο ή ακόμα μπορεί να είναι συνέπεια της απογοήτευσης του στην προσπάθεια να χάσει βάρος. Οι διαταραχές αυτές χαρακτηρίζονται από κρίσεις επεισοδιακής υπερφαγίας, μεγάλη ποσότητα πρόσληψης τροφής σε μικρό χρονικό διάστημα, επιλογή σε τροφές πλούσιες σε ζάχαρη και λιπαρά, απώλεια ελέγχου στην πρόσληψη τροφής, συναισθηματική πείνα, άγχος και αίσθημα ενοχών.

Τα άτομα που υποφέρουν από συναισθηματική υπερφαγία τείνουν να είναι υπέρβαρα, δυσκολεύονται να χάσουν βάρος ενώ παράλληλα κινδυνεύουν από παθήσεις που συνοδεύουν υπέρβαρα άτομα όπως σακχαρώδη διαβήτη και καρδιαγγειακές παθήσεις. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η συμβουλευτική προσέγγιση από τον κατάλληλο ειδικό, διατροφολόγο αλλά και ψυχολόγο ώστε να καταφέρει ένα άτομο με διαταραχή πρόσληψης τροφής να βρεί λύσεις και διεξόδους σε συναισθηματικά προβλήματα που το ταλαιπωρούν αλλά και να υιοθετήσει ένα υγιεινό τρόπο ζωής που θα το οδηγήσουν σε μια ψυχική και σωματική ισορροπία και ευεξία.